LÞch sö ViÖt Nam
X· héi V¨n Lang 1. §êi sèng vËt chÊt Ngêi d©n V¨n Lang vÒ c¬ b¶n lµ n«ng d©n trång lóa, c tró trong c¸c lµng b¶n. Thøc ¨n hµng ngµy lµ c¬m - rau - c¸. C¸i b¸t lµ vËt thêng dïng. Ngµy lÔ ngµy héi th× giÕt tr©u, bß, lîn, gµ ®Ó cóng tÕ vµ ¨n chung. B¸nh chng (tîng trng cho mÆt ®Êt), bµnh dµy (tîng trng cho vßm trêi) thuéc hai lo¹i b¸nh rÊt ®éc ®¸o ®Ó thê cóng trêi ®Êt, tæ tiªn nh÷ng ngµy ®Çu n¨m. ¡n trÇu, nhuém r¨ng lµ nh÷ng tôc lÖ phæ biÕn. VÒ mÆc, ®µn «ng ®ãng khè, ®µn bµ mÆc v¸y c¸c kiÓu. Trêi nãng cëi trÇn, ngµy l¹nh cã thªm kiÓu ¸o chui ®Çu (nh m¶nh ch¨n ®¬n khoÐt lç). Tãc thêng c¾t ng¾n, bá xâa, bói tã hoÆc tÕt ®u«i sam th¶ sau lng... Quanh n¨m ®Çu quÊn kh¨n, ch©n ®i ®Êt. Trai g¸i ®Òu ®eo ®å trang søc b»ng ®¸ hiÕm, b»ng ®ång. Ngêi lµm nghÒ chµi líi cã tôc x¨m m×nh. Tõ miÒn ven biÓn trë vµo néi ®Þa, nhµ ë lµ kiÓu nhµ sµn, m¸i cong h×nh thuyÒn hay m¸i trßn nh mai rïa lµm b»ng gç, tre, nøa, l¸. CÇu thang lªn xuèng ®Æt ë phÝa tríc nhµ hay ®Çu håi. Ngêi ë trªn sµn, vËt nu«i ë gÇm sµn. Lµng b¶n thêng qu©y tô ë ven ®åi, gÇn suèi hoÆc trªn nh÷ng d¶i ®Êt cao ven s«ng. Ph¬ng tiÖn ®i l¹i chñ yÕu b»ng thuyÒn. Ngêi L¹c ViÖt, do ®ã, giái b¬i léi, th¹o dïng thuyÒn. Voi còng ®· ®îc dïng lµm ph¬ng tiÖn ®Ó ®i l¹i nhng chØ dµnh cho ngêi giµu cã. 2. §êi sèng tinh thÇn C d©n V¨n Lang rÊt a ca h¸t, nh¶y móa. Hä h¸t móa løa ®«i trong nh÷ng ®ªm tr¨ng hoÆc ngµy héi. Hä cßn h¸t trong lóc s¶n xuÊt, chÌo thuyÒn, s¨n b¾n. Nh÷ng nh¹c cô hay ®îc dïng lµ: trèng ®ång, khÌn, s¸o, bé gâ, cång... KhiÕu thÈm mü thêi ®ã ®· kh¸ ph¸t triÓn. Ngêi d©n thÝch trang trÝ, lµm ®Ñp. §å trang søc kh¸ tinh vi, phong phó. §å gèm nhiÒu kiÓu d¸ng, nhiÒu hoa v¨n s¸ng t¹o ®¹t ®Õn møc nh t¸c phÈm nghÖ thuËt. Trèng ®ång §«ng S¬n lµ ®Ønh cao cña kü thuËt ®óc ®ång vµ còng lµ ®Ønh cao cña tr×nh ®é thÈm mü nghÖ thuËt t¹o h×nh L¹c ViÖt. §êi sèng tinh thÇn cña x· héi V¨n Lang ®îc biÓu hiÖn tËp trung trong c¸c ngµy héi. §ã lµ nh÷ng ngµy n¸o nøc, tÊp nËp, g¸i trai ¨n mÆc ®Ñp, vui ch¬i ca h¸t nh¶y móa. TiÕng trèng, tiÕng chiªng, tiÕng khÌn cïng hßa tÊu rén rµng. Ngoµi ra cßn cã ®ua thuyÒn trªn s«ng níc, móa hãa trang, thi gi· g¹o, kÓ chuyÖn cã diÔn xuÊt, lÔ hiÕn tÕ... Mäi sinh ho¹t nãi trªn ®Òu g¾n víi ®iÒu cÇu mong thiÕt thùc cña cuéc sèng nh: mong ma thuËn giã hßa, mong ®îc mïa, mong sinh s¶n nhiÒu, mong yªn æn lµm ¨n. VÒ tÝn ngìng, ngêi d©n V¨n Lang thê c¸c thÕ lùc thiªn nhiªn (thÇn ®Êt, thÇn nói, thÇn s«ng) vµ c¸c con vËt thiªng (thÇn rång, thÇn chim, thÇn hæ). TiÕn lªn mét møc cao h¬n, ngêi xa biÕt thê cóng tæ tiªn vµ nh÷ng ngêi anh hïng cã c«ng víi lµng b¶n. 3. ý thøc céng ®ång Tr¶i qua nhiÒu n¨m sèng, lao ®éng vµ chiÕn ®Êu, c d©n L¹c ViÖt n¶y në nh÷ng t×nh c¶m céng ®ång. Hä thÊy cÇn thiÕt ph¶i n¬ng tùa vµo nhau, th¬ng yªu nhau, ®ïm bäc lÉn nhau míi sèng ®îc. Tõ t×nh c¶m céng ®ång dÉn ®Õn ý thøc céng ®ång. Hä bíc ®Çu hiÓu ®îc mèi quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi; hiÓu ®îc nguån gèc cña b¶n th©n, biÕt sù tÝch cña nh÷ng vÞ anh hïng; biÕt nh÷ng phong tôc, tËp qu¸n cÇn b¶o tån. Më réng h¬n, hä thÊy râ søc m¹nh cña céng ®ång trong viÖc lµm thñy lîi, trao ®æi s¶n phÈm vµ ®Êu tranh g×n gi÷ lµng b¶n, ®Êt níc. Tõ ®ã hä cã ý thøc chung vÒ lèi sèng, vÒ d©n téc, vÒ l·nh thæ. Nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ViÖt Nam nh: cÇn cï, gi¶n dÞ, l¹c quan, ®oµn kÕt, kiªn cêng, bÊt khuÊt lµ b¾t nguån tõ nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng ý thøc céng ®ång buæi ban ®Çu Êy. |
Thêi sù
§êi sèng chÝnh trÞ
Kinh tÕ - X· héi
V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang